Gian Piero de Bellis

Poliarchia : Manifest

(2002)

 


 

Część II

Przeszłość/Czasy współczesne


18. Państwo przejmuje władzę

19. Imperializm

20. Militaryzm

21. Zanikanie kapitalizmu

22. Zanikanie socjalizmu

23. Całkowity zanik kapitalizmu/socjalizmu

24. Od kapitalizmu/socjalizmu do etatyzmu

25. Etatyzm (geneza i typologia)

26. Socjalizm/komunizm

27. Faszyzm/nazizm

28. Polityka sterowania/system opieki socjalnej

29. Etatyzm jako system światowy (XX wiek)

30. Etatyzm : podstawy (działania wojenne - opieka socjalna)

31. Etatyzm : system kulturalny

32. Etatyzm : system ekonomiczny

33. Etatyzm : system polityczny

34. Etatyzm : aspekty pozytywne

35. Etatyzm : aspekty negatywne

 


 

18. Państwo przejmuje władzę (^)

Równocześnie z nacjonalizmem zostały przygotowane przez państwo dwie inne pożywki dla mas; obecnie kojarzone ze zdegenerowanym kapitalizmem i socjalizmem (tzn. biurokratyzmem i polityką monopolistyczną państwa).

Były to:

- nienawiść rasowa

- nienawiść klasowa.

Walka o władzę polityczną toczyła się między współzawodniczącymi ze sobą i popieranymi przez masy grupami, które kierowały się irracjonalną pasją wynikającą z najniższych pobudek.

Nienawiść ta skierowana była do innych, tych z inną religią, kulturą, sposobem życia czy o innych politycznych poglądach i stała się powszechną postawą w Europie pod koniec XIX w.

Najczęściej 'kozem ofiarnym' byli Żydzi, których obwiniano za wszystkie błędy i kryzysy. Państwo od czasu 'sprawy Dreyfusa'* we Francji aż do nazistowskiego 'końcowego rozwiązania' (całkowita eksterminacja Żydów) i dalej w wieku XX podżegało nienawiść rasową i klasową.

Ta nienawiść była oparta na nacjonalizmie, który wywołał dwa główne zjawiska:

- imperializm

- militaryzm.

Skupmy się na każdym z tych zjawisk od momentu, kiedy prowadzą prosto do zaniku zarówno kapitalizmu jak i socjalizmu, aż do pełnego wyłonienia się wirusa (etatyzm), którego plaga rozprzestrzeniła się i wywierała wpływ na życie jednostek i społeczeństw u schyłku XIX i przez większą część XX w. Ten okres charakteryzował się dominacją państw narodowych, które działały destrukcyjnie i spowodowały wiele nieszczęść.

(*Dreyfus Alfred (1859-1935) franc. kapitan sztabu generalnego, z pochodzenia Żyd; aresztowany pod fałszywym zarzutem szpiegostwa na rzecz Niemiec).

 


19. Imperializm (^)

Imperializm jest najbardziej podłym stadium rozwoju etatyzmu.

W przeszłości kupcy, pielgrzymi i poszukiwacze przygód przemierzali oceany, stawiali stopę na nowo odkrytych terytoriach; ludzie przenosili się, osiedlali, ulegali asymilacji, uprawiali nowe lądy (kolonizacja).

Kiedy w okresie polityki merkantylistycznej państwo weszło na arenę światową, to jego celem stało się zdobycie bogactwa, szczególnie złota i srebra, ponieważ oznaczało to wzrost jego zamożności i potęgi.

Tego rodzaju politykę nazwano kolonializmem.

W okresie rozwoju kapitalizmu (od końca XVIII do końca XIX w.) proces kolonizacji prawie się zatrzymał. Państwo, główny rzecznik kolonializmu, nie odgrywało już dominującej roli, gdyż pojawiły sie nowe, dynamiczne siły, kapitalistyczni przedsiębiorcy/kupcy. Zajmowali się oni wymianą handlową, wynalazczością i udoskonalaniem nowych, mechanicznych urządzeń.

Ta sytuacja zmieniła się, kiedy w całej Europie powstało wiele państw narodowych, a kapitalizm spowodował wzrost produkcji, co dawało możliwość utrzymywania stale powiększających się grup pasożytniczych (biurokracji i struktur socjalnych).

W tym samym czasie zarówno kolonializm, jak i kapitalistyczne rynki zbytu znikły, bo pojawiło się nowe zjawisko: imperializm.

Imperialistyczna dominacja w wielu przypadkach zbudowana została na bazie istniejących już rynków zbytu; z tego właśnie powodu kapitalizm był wiązany i mylony z imperializmem. Lecz imperializm (polityczne zwierzchnictwo) nie był koniecznym warunkiem towarzyszącym kapitalizmowi (zyskowi ekonomicznemu), czy tym bardziej wyzyskowi. To prawda, że przed nastaniem kapitalizmu ogromne korzyści czerpano z handlu niewolnikami. Odbywało się to w małych handlowych ośrodkach rozproszonych wzdłuż afrykańskiego wybrzeża Senegalu, bez potrzeby okupowania kraju czy nawet głębokiego penetrowania jego wnętrza przez handlarzy 'żywym towarem'.

Kapitalizm był zainteresowany produkowaniem i handlem, a nie utrzymywaniem i administrowaniem terytorium. Kapitalizm potrzebował rynków zbytu, a nie lądów, kapitału czy biurokracji.

Teza, że za każdym imperialistycznym przedsięwzięciem kryły się cele ekonomiczne, gromadzenie bogactwa, czy zdobywanie łupów jest bardzo wiarygodna i została (prawie) powszechnie przyjęta, mimo że nie jest prawdziwa. Oczywiście, to przemawiało na korzyść państwa, jeżeli znalazło ono post-factum pewne uzasadnienie dla swoich poczynań. Faktycznie, imperializm by przeważnie bardzo kosztowną przygodą i tylko nierozsądny kapitalista poparłby jego rozwój, narażając swoją osobistą fortunę.

Tylko nacjonalizm, w którym państwo bezspornie opiera się na wyzysku z rentownych zdobyczy kapitalizmu mógł wytworzyć imperializm.

Wraz z rozwojem imperializmu rosły szeregi urzędników biurokratycznego państwa oraz szeregi wojska, które broniły i podtrzymywały imperializm.

 


20. Militaryzm (^)

Konsolidacja państw narodowych i imperialistyczne ich zapędy wymagały nie tylko urzędniczych służb (biurokracji), lecz także służb zbrojnych (wojska).

Wydatki militarne znacznie wzrosły na przełomie XIX i XX wieku. W 1870 r. państwo Niemieckie wydało 10 mln funtów angielskich, w 1914 r. - 110 mln (dziesięciokrotny wzrost!); w tym samym okresie w Wielkiej Brytanii 23 do 76 mln.

Z wydatkami rosła pozycja i arogancja wojska, wzmacniana przez dwuznaczne szaleństwo patriotyzmu, szlachetne na zewnątrz, a już zepsute od środka.

Wyraźnie widoczne było to we Francji przez tragicznie farsowy rozwój tzw. sprawy Dreyfusa (tj. krwawa rozprawa przy pomocy nawarstwiających się skandalicznych kłamstw, aby za wszelką cenę chronić siebie).

Znacząca pozycja militarnych Prus w Niemczech była uznawana w całej Europie do tego stopnia, że państwa kontynentalne dały się wciągnąć do takiej masakry jaką była wojna.

Pierwsza wojna światowa nie była przypadkiem, lecz nieuniknionym rezultatem imperializmu i ogromnego militaryzmu karmionego przez własne nacjonalizmy państwowe.

Dążenie do opanowania Afryki miało na celu umacnianie państw narodowych, przygotowujących się do wojny światowej.

Zamach w Sarajewie stał się pretekstem do zakończenia krótko trwającego liberalizmu i zapoczątkował wydarzenia, które w niedługim czasie doprowadziły do zanikania zarówno kapitalizmu, jak i socjalizmu.

 


21. Zanikanie kapitalizmu (^)

Jednoczesny rozwój nacjonalizmu i militaryzmu skierował kapitalizm na drogę biurokratyzmu i polityki monopolistycznej.

Zapoczątkowany w Niemczech protekcjonizm osłabł, lecz całkowicie nigdy nie usunięty, utrzymał się aż do końca XIX wieku.

W tym czasie nie zawsze kapitalizm był systemem dynamicznie rozwijającym się jak go przedstawiali zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy. Nowi liderzy gospodarki wzmacniali swoją władzę (przez trusty i korporacje), próbując uniknąć zarówno ryzyka, jak i odpowiedzialności (spółki z o.o.). W niektórych przypadkach monopole i kartele były popierane przez odrodzony protekcjonizm, co było kpiną z wolnego rynku (tzw. niewidzialna ręka); w innych przypadkach słabe i przestarzałe gałęzie przemysłu zabiegały - zgodnie ze starą zasadą merkantylistycznej gospodarki - o fachową protekcję państwa.

Państwo prawie wszędzie, gdy wybucha pierwsza wojna światowa, przejęło kontrolę nad koleją, marynarką handlową, rezerwami złota i kilkoma innymi strategicznymi dziedzinami.

Po wojnie, Państwo Niemieckie kontrolowało zużycie więcej niż 50% dochodu narodowego; we Włoszech 3/4 gospodarki było w rękach państwa, co podkreślał Mussolini w 1934 roku.

Państwo było gotowe przejąć i zdominować już nie tylko gospodarkę, lecz całe społeczeństwo. Usłużny kapitalizm chętnie akceptuje podporządkowanie się zasadom nacjonalizmu, protekcjonizmu i monopolizacji, aby w latach następnych stać się dla państwa pożytecznym 'kozem ofiarnym', którego obwiniano za wszystko zło - łagodna krowa dojona z wszystkiego co wartościowe. I stan ten utrzymywał się w tak zdegenerowanej formie.

Narzucenie przez państwo neo-merkantylistycznej polityki bazowało na protekcjonizmie, który zdławił światowy handel i był odpowiedzialny za stale powtarzający się kryzys i długą stagnację, co było przypisywane działaniom kapitalizmu. W pierwszej połowie XX wieku produkcja utrzymywała się na stałym poziomie lub rosła bardzo wolno. W drugiej połowie XX wieku, w związku z abolicją wielu taryf (1948 GATT*, 1957 Europejski Wspólny Rynek), ludzie mogli cieszyć się, przez krótki okres, wyższym standardem życia. Po drugiej wojnie światowej udział państwa w wzroście gospodarczym jest zerowy, jeśli nie liczyć faktu, że zredukowało swoją obecność i niszczącą kontrolę handlu zagranicznego (lecz nie zrezygnowało z kontroli w sprawach wewnętrznych).

Kapitalizm w pierwszej połowie XX w. został przez państwo stłamszony, a zasady kapitalistycznego działania zaobserwować można wyłącznie u Żydów. Jeśli była jakaś grupa, która prawdziwie reprezentowała ducha kapitalizmu (internacjonalizm, liberalizm, kalkulacja ekonomiczna itd.) byli to Żydzi i dlatego w XX w., wieku etatyzmu, mamy dyskryminację, getta i eksterminację żydowskich społeczności w wielu krajach Europy.

Data końca kapitalizmu i zastąpienia go przez etatyzm z neo-merkantylistyczną polityką zbiega się w Europie z datą wybuchu pierwszej wojny światowej. Od tego czasu Europa zdominowana była przez politykę protekcjonizmu i administracyjnego sterowania, którą prowadziły państwa narodowe.

(*GATT Układ Ogólny w Sprawie Ceł i Handlu (General Agreement on Tariffs and Trade), wielostronne handlowe porozumienie międzynarodowe zawarte w 1947, mające na celu liberalizację handlu międzynarodowego).

 


22. Zanikanie socjalizmu (^)

Wzrost potęgi kapitalizmu i powiększania się fabryk oznaczał wzrost do ogromnych rozmiarów liczby robotników.

Na arenie politycznej rozszerzenie prawa wyborczego oznaczało możliwość wyboru przez robotników reprezentantów do parlamentu narodowego.

W całej Europie powstawały partie socjalistyczne (pracy) i związki zawodowe, walczące o poprawę warunków życia mas robotniczych. Partie i działacze partyjni, z jednej strony prowadzili zorganizowaną walkę o równouprawnienie i polepszanie doli robotników, z drugiej strony coraz częściej stawali się zewnętrznymi mediatorami, przejmując kontrolę i manipulując proletariatem dla swoich własnych celów (dochód, bezpieczeństwo i władza).

Ta nowa biurokracja rosła. Jej żywotność podobna była do rozprzestrzeniania się biurokracji państwowej; produkcja umożliwiała karmienie pasożytnictwa, w tym przypadku pojawiającej się nowej warstwy pasożytniczej, rzekomo dbającej o robotników. Biurokraci partyjni stawali się właścicielami fabryk czy rozjemcami podczas konfliktów, zamiast działać po stronie proletariatu i wprowadzać osobiście zmiany.

Potężna socjaldemokratyczna partia Niemiec była wzorowana na pruskiej armii wojskowej i stała się modelem do naśladowania dla innych partii socjalistycznych.

Koniec socjalizmu, jak i kapitalizmu, wiązał się przede wszystkim z moralnym wewnętrznym upadkiem, który zniszczył ideę (socjalistyczną tęsknotę), podczas gdy utrzymywano ciało (biurokratyczną partię).

Istnieje wiele grobów wyznaczających stopniowo śmierć socjalizmu:

- 1919 r.: Róża Luksemburg i Karol Liebknecht zabici przez Noske, socjaldemokratę, przedstawiciela państwa militarnego,

- 1921 r.: represje stosowane przez bolszewików po powstaniu w Kronstadt*;

- 1936-1937: zniesławienie i sankcje dyscyplinarne dla anarchistów wprowadzone przez komunistów podczas wojny domowej w Hiszpanii.

To wszystko pociągnęło za sobą śmierć wielu ludzi. Lecz żadna śmierć nie była tak porażająca (tu wewnętrznie), jak jednomyślne głosowanie posłów Niemieckiej Partii Socjaldemokratycznej w Reichstagu w sprawie kredytów na rzecz wojny (1914).

Po tej dacie słowa 'socjalista' (jak i 'socjalistyczna partia') nie mogły odnosić się do podstawowych zasad socjalizmu, jak wolność, emancypacja, internacjonalizm i pacyfizm.

(*Kronstadt powstanie kierowane przez Komitet Rewolucyjny socjalistów -ewolucjonistów, anarchistów i mienszewików; skierowane przeciwko bolszewikom, 'czerwonemu terrorowi').

 


23. Całkowity zanik kapitalizmu/socjalizmu (^)

Punkt zwrotny w rozwoju kapitalizmu, który w końcu przyniósł na szerokim świecie dominację nowego systemu władzy opartego na państwie, miał miejsce w czwartek w końcu października 1929 r.

29 października 1929 r. krach na amerykańskiej giełdzie zniszczył na zawsze reputację kapitalizmu jako systemu zdolnego do sukcesu, który może działać bez regulacji państwa. Po tym zdarzeniu kapitalizm został całkowicie i nieodwołalnie pogrzebany.

Wywołanie tego zdarzenia i jego rezultat - antykapitalistyczne nastawienie - było mistrzowskim uderzeniem rządu federalnego Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.

Od tego czasu, słowo 'kapitał' stosowano bardziej do kawałków papieru, banknotów lub udziałów niż do maszyn produkcyjnych. Widzimy jakiej transformacji uległo znaczenie tego słowa i jak zmienił się świat od czasów Adama Smitha. Naprawdę, kapitalizm uległ tak radykalnej transformacji (od przemysłu do finansów, od wolnego handlu do protekcjonizmu od laissez-faire do sterowania) i można właściwie powiedzieć (teoretycznie i praktycznie), że skończył się, a nie ewaluował. Lecz jawne uznanie śmierci kapitalizmu nie odpowiadało ani nowemu państwu, nowemu ukrytemu gospodarzowi, ani społeczeństwu ciągle zafascynowanemu wolnością handlu, wolną przedsiębiorczością i zbilansowanym budżetem. W niektórych państwach nigdy nawet nie zaistniały powyższe fakty.

W USA, od wojny z Hiszpanią (1898)* i od prezydentury Teodora Roosevelta, rząd federalny (centrala państwa) zaczął ingerować w działalność małych i dużych przedsiębiorstw.

W 1913 r. rezerwy federalne (centralny bank państwowy) zostały zinstytucjonalizowane, aby położyć kres tzw. 'anarchii' kapitalizmu i zapoczątkowano używanie rezerw federalnych jako lekarstwo na upadki banków, których liczba przez ostatnich dwadzieścia lat zmniejszyła się o 1748.

Protekcjonizm wzrastał. Rząd Stanów Zjednoczonych prowadził politykę protekcjonistyczną od końca wojny domowej (1860) i później kontynuował z ultra-protekcjonistycznymi taryfami prawa celnego McKinley'a (1890). W gruncie rzeczy dekada, w której miał miejsce wielki krach rozpoczęła się taryfami protekcjonistycznymi wedug projektu Fordney'a (1922), a zakończyła się dalszym wzrostem usankcjonowanym przez taryfy według prawa celnego Smoott'a (1930).

Tak więc mistrzowskie uderzenie państwa federalnego USA miało zniszczyć wolność w produkcji i w handlu, wprowadzajac różnego rodzaju kontrole. To wszystko szkodziło kapitalizmowi i zapoczątkowało niewłaściwie traktowanie wolności w kapitalizmie (z uporem nazywając ją anarchią). Kapitalizm już tej wolności nie posiadał.

Z powodu sprzeczności pomiędzy protekcjonistycznym państwem a zanikającym wolnym rynkiem nadszedł kryzys. Ten kontrast stworzył brak bilansów, które były atrybutem podstawowego działania wolnego kapitalizmu i spowodował usprawiedliwianie stosowania dalszych dawek interwencjonizmu państwa (neomerkantylizm).

Interwencjonizm państwowy nie był dobrym rozwiązaniem; stało się to widoczne w następnym dwudziestoleciu, kiedy liczba upadających banków wzrosła do 15502 (prawie 9-cio krotny wzrost). I to prowadziło do jeszcze większej potęgi rezerw federalnych oraz do wzrostu roli państwa pod szyldem 'nowy ład'. Im mniejsze było działanie środków leczniczych stosowanych przez państwo, tym więcej ich przepisywano!

Możemy odnotować wielki krach na giełdzie i późniejszy 'nowy ład' jako ostateczny upadek kapitalizmu oraz umacnianie panowania etatyzmu na całym świecie.

(*Amerykanie uzyskali dostęp do Morza Chińskiego, zajmując hiszpańskie Filipiny).

 


24. Od kapitalizmu/socjalizmu do etatyzmu (^)

Pierwsza wojna światowa i późniejsze wynikające z niej trudności i nadużycia aż do wielkiego załamania ekonomicznego w 1929 r. były widocznym przejawem gigantycznego kryzysu, który wyniszczył do końca to co pozostawił kapitalizm i socjalizm. Kapitalizm i socjalizm skończył się na zawsze i w Europie, i na całym świecie.

Wiadomo, że elementy feudalizmu przeżyły i utrzymywały się w rozwiniętym kapitalizmie, tak jak elementy kapitalizmu i socjalizmu, lecz już zdegenerowane i okaleczone i nadal utrzymują się podczas dominacji etatyzmu, ale już nie mają istotnego znaczenia.

Upadek kapitalizmu/socjalizmu to kres liberalizmu, indywidualizmu i ekonomicznego racjonalizmu.

- Koniec liberalizmu: jednostki rezygnują z wolności na korzyść patronatu i protekcjonizmu, to znaczy na rzecz posłuszeństwa, uległości, nadzorowania, kontroli, restrykcji;

- Koniec indywidualizmu: jednostki wtapiają się w masy, wstępują do partii i zasilają biurokrację,

- Koniec ekonomicznego racjonalizmu: ekonomiczną kalkulację zastępuje interes władzy, prestiż i patronat.

Wielka szkoda, że te zjawiska znikły, pozostają natomiast dwa czynniki: silna machina przemysłowa i zdyscyplinowane rzesze pracowników ukształtowane przez kapitalizm i socjalizm. Te w/w czynniki są gotowe służyć państwu, wypełniać jego dyrektywy i ściągać podatki na rozwój produkcji wojskowej.

To co przetrwało to określenia 'kapitalizm' i 'socjalizm', aby nazwać to co było do tej pory pustym pojęciem, wypełnić je treścią i wykorzystać przez nieuczciwych zwolenników etatyzmu. To musiało być zrobione bardzo przekonywująco, jako że słowo 'kapitalizm' używane w wieku XX nie miało nic wspólnego z historycznym fenomenem wolnej przedsiębiorczości, która głównie rozwijała się w XIX wieku, a słowo 'socjalizm' (tak samo jak liberalizm) używane w XX wieku w podobny sposób zmieniło znaczenie w porównaniu z poprzednim wiekiem, gdyby funkcjonowało zgodnie z założeniami teoretycznymi.

W końcu, po zniknięciu kapitalizmu i socjalizmu oraz szkodzących sobie nawzajem ich zdegenerowanych pozostałości tzw. kapitalizmu i socjalizmu, zrodzony został etatyzm.

 


25. Etatyzm (geneza i typologia) (^)

Państwo jest władzą ukonstytuowaną dla utrzymania i ochrony pasożytniczej warstwy społecznej, a etatyzm jest uniwersalną nazwą pasującą do wszystkich ideologii i rzeczywistości, które prowadzą do rozszerzania się i umacniania się władzy państwa.

Początek etatyzmu i rozszerzenie roli państwa można przypisać pierwszej wojnie światowej i jej skutkom. Jak twierdzi Randolph Bourne wojny są zdrowe dla państwa. One zawsze nieuchronnie prowadzą do sytuacji, w której ludzie gotowi są zrezygnować z wolności w zamian za bezpieczeństwo. Zazwyczaj właśnie te siły zbrojne (państwo, szczególnie aparat wojskowy) w pierwszej kolejności pozbawiają ochrony społeczeństwa, aby później rzekomo ją przywrócić. U podstaw takiego działania leży to, że ludzie chcą żyć w spokoju i posłuszeństwie (z wyjątkiem wojny, gdy sami zabijają lub są zabijani).

Jak raz jeszcze historia pokazała (na przykładzie Sarajewa od pojedynczego strzału na początku XX wieku aż do walk pod koniec wieku) spokój i posłuszeństwo wymagane i narzucone przez państwo spowodowały przerażające tragedie, w wyniku których ani bezpieczeństwo, ani wolność nie przetrwały,

Wyrażenie 'prawo i porządek' jako ochronna tarcza państwa i usprawiedliwienie dla jego istnienia stało się faktycznie mylącym określeniem, bo oznacząło ucisk i zniszczenie. Tworzenie praw przez państwo, aby trzymać każdego i wszystko pod kontrolą wytworzyło fenomen disnomy* praw, które powodują materialny i moralny nieład.

Termin etatyzm odnosi się do systemu władzy, który charakteryzuje się kontrolą i dominacją państwa (absolutną lub relatywną) w każdej sytuacji życiowej i działalności z równoczesnym niszczeniem i ujarzmianiem wszystkich opozycyjnych i pośrednich struktur. Jedyny, rozpoznawalny i suwerenny organizm to państwo. Oczywicie, nie istnieje coś takiego jak państwo lecz biurokracja działająca we wszystkich sektorach (politycznych, administracyjnych, sprawiedliwości, wojskowych, finansowych, itp.), która popiera się wzajemnie oraz warstwy pasożytnicze, które sprawują władzę.

Stare słownictwo pozostało dla pozorów (m.in. kapitalistyczne społeczeństwo, walka o socjalizm) jako zasłona dymna i pożyteczne narzędzie dla biurokratów, aby posłużyć się nim kiedy sprawy mają się źle.

Etatyzm głównie przejawia się pod trzema typowymi postaciami:

- socjalizm/komunizm

- faszyzm/nazizm

- polityka sterowania/system opieki socjalnej

Jak uprzednio wielokrotnie zwrócono uwagę, nazwy nie powinny nas wprowadzić w błąd. 'Socjalizm' nie ma tutaj nic wspólnego z ideałami wypracowanymi i wywalczonymi w XIX w. (szczególnie w I połowie). System 'socjalizm' jako ustrój wykazuje wiele podobieństw z faszyzmem i nazizmem (tj. z narodowym socjalizmem). Rzeczywiście, ludzie przenosili się z jednego ruchu do innych dla zaspakajania swoich własnych ambicji posiadania władzy (Mussolini, Laval i Quisling i inni). Nawet określenie 'opieka socjalna' w okresie etatyzmu nie ma związku z zapewnieniem fizycznego i psychicznego bezpieczeństwa jednostkom i wspólnotom.

(*disnomy niewłaściwa, błędna nazwa)-

 


26. Socjalizm/komunizm (^)

Pierwszy dobitny przykład etatyzmu wystąpił w najbardziej zacofanym i najbardziej absolutystycznym państwie w Europie: w Rosji.

Rosja na początku XX w. była feudalnym społeczeństwem, które niewiele miało wspólnego z kapitalizmem i oczywiście zupełnie nic z liberalizmem.

Jak w Anglii istnienie wolności zapewniało najlepsze warunki dla narodzin rewolucji przemysłowej, tak w Rosji brak wolności i istnienie ogromnej biurokracji podporządkowanej władzy absolutnej stwarzało idealne warunki dla rozwoju etatyzmu.

Uznanie rewolucji październikowej za rewolucję socjalistyczną było nieporozumieniem (samo-oszukiwaniem) lub mistyfikacją (oszukiwaniem mas).

W teorii i praktyce używano jedynie socjalistyczną frazeologię, a to za mało.

W istocie, rewolucja październikowa oznaczała przejcie od feudalizmu do merkantylizmu pod nowym przywództwem.

Prawie od początku rewolucja w Rosji promowała i narzucała tę samą mieszaninę zasad merkantylizmu, które były stosowane przez wiele następnych lat:

- interwencjonizm : państwo uaktywnia się i kontroluje przemysł i handel,

- fiskalizm : dochody państwa były zwiększane kosztem producentów aż do ich całkowitego wywłaszczenia i fizycznej eliminacji (na przykład kułacy),

- polityka supremacji : stosując ekspansjonizm państwo narzucało nierówne warunki handlowe, na przykład w prowadzeniu interesów z zagranicą lub z tzw. 'bratnimi' narodami (satelitami lub krajami podporządkowanymi).

To był merkantylizm przyjmowany jako socjalizm przez zaślepionych i oszukiwanych intelektualistów i zaakceptowany przez naiwnych i pełnych nadziei zwolenników.

Późniejsze wysiłki podejmowane przez państwo radzieckie, a polegające na modernizacji gospodarki przez próby mechanizacji i elektryfikacji zaplanowano odgórnie po mistrzowsku, aby umocnić etatyzm. Było to przedstawiane jako okres przejściowy na drodze do komunizmu. Przez propagandę udało się pociągnąć za sobą znaczącą liczbę robotników i intelektualistów i obie grupy pozyskano dzięki zapewnieniom bezpieczeństwa i protekcji, które państwo oferowało szerokim warstwom społecznym, w zamian za całkowite podporządkowanie.

Praktyka radziecka, podczas gdy dostarczała kolejnych dowodów na zanikanie socjalizmu, dawała lekcję wielu przyszym liderom, dyktatorom (głównie w zacofanych krajach) jak dążyć do etatyzmu.

 


27. Faszyzm/nazizm (^)

Wojna, która doprowadziła do tzw. socjalizmu w Rosji była również przyczyną faszyzmu i narodowego socjalizmu we Włoszech i w Niemczech.

We Włoszech dominowała gospodarka z niewielkimi obszarami kapitalistycznymi głównie na północy, a w pozostałej części kraju panował przestarzały feudalizm.

Faszyzm znalazł zwolenników wśród tych, którzy po zawierusze wojennej nie mogli znaleźć dla siebie miejsca w istniejących strukturach władzy (państwowej czy socjalistycznej biurokracji). Wszystkie stanowiska zostały zajęte i więcej miejsc do dyspozycji nie było.

Coś musiano uczynić. Nowy ruch: faszyzm 'fasci di combattimento' musiał stoczyć walkę o władzę.

Aby osiągnąć władzę i narzucić swoją dyktaturę przywódcy faszystowscy byli gotowi obiecać każdemu wszystko, jak to robili przy różnych okazjach, np. w manifeście z San Sepolcro deklarowali (1919): zniesienie monarchii, powszechne prawo głosowania, walka przeciw imperializmowi, rozdzielenie ziemi dla chłopów, kontrole robotnicze i tym podobne. Kiedy faszyści doszli do władzy okazało się to wszystko obietnicami bez pokrycia, pozostała jednak biurokracja i militaryzacja (tzw. faszyzacja), prowadząca w końcu do dezintegracji całego społeczeństwa.

W Niemczech istniały dobrze prosperujące przedsiębiorstwa kapitalistyczne, przedsiębiorcy zaś byli zagorzałymi przeciwnikami nazizmu (tak jak np. von Thyssen). Jednak, w tym samym czasie państwo (koniec XIX wieku) ingerowało w gospodarkę, zdecydowanie popierało kartele (monopole i oligopole) i kontrolowało banki.

Później powstał kruchy i niejasny społeczno-ekonomiczny układ, który pochopnie i nierozważnie w okresie kryzysu zawarli Niemcy (recesja wczesne lata trzydzieste), powierzając swoją wolność państwu, a państwo dla bezpieczeństwa i ochrony przekazało je nazistom.

Wydawało się, że nazizm był ruchem, który najlepiej zapewniał bezpieczeństwo i był odpowiedzią na niepokoje ludzi związane ze sferą kultury oraz ze sprawami materialnymi. Znakomicie działająca propaganda, wywierające mocne wrażenie zgromadzenia, imponujące pokazy siły wszystko to przyczyniło się do sukcesu nazizmu. Kiedy nazistowska partia była u władzy, państwo zaangażowało się w serię robót publicznych (np. autostrady) i w inne ogromne projekty, które miały na celu zabezpieczenie pełnego zatrudnienia. To wszystko świadczyło o nowym myśleniu ekonomicznym, które inspirowało ideologów 'nowego ładu' i na których Keynes opierał swoje zasady budowania państwa.

Nazizm by najbardziej klarownym, najbardziej zaawansowanym i najbardziej przerażającym przejawem etatyzmu we wszystkich dziedzinach życia: w kulturze, polityce i gospodarce. Jako społeczny eksperyment współzawodniczył on z sowieckim komunizmem. Hitler i Stalin mogą być uważani za szefów dwóch kryminalnych gangów podobnie reagujących w wielu sprawach, którzy początkowo zgodzili się na podział łupów (rozbiór Polski na podstawie paktu Ribbentrop - Mołotow), ale w końcu walczyli o całkowitą i wyłączną kontrolę nad terytorium.

Faszyzm i nazizm, oba niekapitalistyczne ruchy (w ich frazeologii 'antyplutokratyczne') reprezentowały monokratyzm i imperializm, a właściwie etatyzm w jego skrajnej kryminalnej formie.

 


28. Polityka sterowania/system opieki socjalnej (^)

Gdy komunizm (lewica) i nazizm (prawica) zdominował serca i umysły w pierwszej połowie XX w., sterowana opiekuńczość państwa (centrum) stała się powszechną ideologiczną zasadą etatyzmu w rozwiniętych krajach od II połowy XX wieku.

Nie trzeba przypominać, że lewica, prawica i centrum są pojęciami ideologicznymi, bronią w walce politycznej, ale nie mają żadnej naukowej czy intelektualnej wartości. Mogą służyć jako etykiety dla różnych poglądów politycznych.

Wielki krach w Stanach Zjednoczonych (dokonany przez System Rezerw Federalnych za pomocą polityki pieniężnej i kredytowej) i następujący po nim kryzys doprowadziły do beznadziejnej sytuacji rzesze ludzi, a polityka wysokich taryf zdusiły handel światowy.

W tych warunkach pojawił się na scenie politycznej ojciec narodu: Franklin Delano Roosevelt. Jego propozycja ('nowy ład'), krótko przedtem poprzedzone przez nowy narodowo-socjalistyczny rząd w Niemczech podobnymi rozwiązaniami w zakresie kontroli i interwencji, obarczyły państwo federalne odpowiedzialnością za wiele sfer życia społecznego.

'Nowy ład' - w sensie psychologicznym uczynił wiele, aby odzyskać zaufanie ludzi, lecz praktyczne wyniki w walce z bezrobociem były słabe. W 1933 roku ponad 12 mln ludzi nie miało pracy; w 1938 r. po 5 latach nowego działania i olbrzymich federalnych wydatków 10 mln ludzi było nadal bezrobotnych. Gdy wybuchła druga wojna światowa bezrobotni mogli wstąpić do armii lub znaleźć zatrudnienie w przemyśle zbrojeniowym i Roosevelt mógł przypisać sobie sukces zarówno na froncie krajowym, jak i zagranicznym. Wojna, która ostatecznie dała pracę milionom bezrobotnym Amerykanom, których 'nowy ład' nie był w stanie uratować, potwierdziła raz jeszcze głoszony już pogląd, że wojna naprawdę przyczynia się do uzdrowienia i odrodzenia państwa.

W Anglii wojna dała ten sam efekt, to znaczy ogromne rozszerzenie władzy państwa, aby regulować życie obywateli. Idąc tym tokiem myślenia uznano, że to co było dobre w czasie wojny będzie również dobre po wojnie, to znaczy opieka państwa nad wszystkim.

W ten sposób państwo z rozbudowanym systemem zabezpieczeń socjalnych zrodził się w umysłach troskliwych i uczciwych ludzi.

Rezultat jest taki, że sterowanie i opieka socjalna doprowadziły do ukształtowania państwa kontrolującego społeczeństwo i panującego nad życiem jednostek. Coraz bardziej państwo przejmowało rolę, którą kiedyś odgrywał średniowieczny Kościół. Państwo stało się nawet z dobrym skutkiem bardziej pazerne (podatki), bardziej dokuczliwe (tajna policja, silne komitety anty-amerykańskie itd.), bardziej paternalistyczne (zabezpieczenia socjalne) niż dawny Kościół i w dodatku miało zapewnione obowiązkowe członkostwo obywateli od urodzenia do śmierci.

 


29. Etatyzm jako system światowy (XX wiek) (^)

W XX w. wyłonił się etatyzm i utrzymywał na całym świecie, nawet w krajach zacofanych. Czasami etatyzm objawia się nie w swej wyrazistej postaci, ale jako merkantylizm.

Wszystkie te przypadki etatyzmu charakteryzowały się, przynajmniej na początku, wspólnymi cechami. Były to:

- wyłonienie postaci ojca-zbawcy,

- anty-kapitalistyczna postawa, która faktycznie była atakiem na liberalizm i indywidualizm,

Oprócz najbardziej uderzających przykładów, jak Mussolini (państwo kolektywne), Hitler (państwo ludowe), Stalin (państwo proletariackie), Roosevelt (państwo interwencjonizmu) i Beveridge (państwo opiekuńcze), pojawiło się na całym świecie dużo więcej przywódców i odmian etatyzmu.

We Francji, gdzie państwo w zasadzie odgrywało rolę dominującą, gaullizm i Piąta Republika utrzymywały i umocniły tę dominację w okresie trudnego wychodzenia z kolonializmu.

Frankizm w Hiszpanii i Portugalia za panowania Salazara reprezentowały przedkapitalistyczną fazę etatyzmu, nakładającą się na kolonializm i feudalizm.

W Argentynie, w kraju bardzo bogatym, po drugiej wojnie światowej peronizm zbudował i skonsolidował swój etatyzm przez włączenie szerokich grup ludności do udziału w marnotrawieniu majątku narodowego.

W Chinach maoizm stał się nową narzuconą religią, a Mao najwyższym kapłanem despotycznego imperialistycznego państwa. Był on głównym sprawcą ekonomicznych nieszczęść, 'wielkiego skoku do przodu' (ok. 30 mln ofiar głodu) i destrukcyjnej walki o władzę, którą zwodniczo nazwano 'rewolucją kulturalną'.

W Afryce, państwo i jego biurokracja była trującym spadkiem po europejskim panowaniu, nakładającym prawdziwe jarzmo na czarnego człowieka. To nie rabunkowa gospodarka bogactwami naturalnymi (w które Afryka jest nadal bogata) prowadzona przez kolonizatorów, a spadek po nich (w postaci etatyzmu) rzeczywiście nałożył prawdziwe kajdany uniemożliwiające wszelkie próby społecznej emancypacji i ekonomicznego rozwoju. Afrykański etatyzm był, w pewnych przypadkach, wynikiem kombinacji nacjonalizmu i marksizmu; to pozwolio elitom posługiwać się rewolucyjną frazeologią dla zamaskowania prawdziwych intencji; odebrania wolności i monopolizacji bogactw przez przywódców państwa i ich aparatu (biurokracji, policji, wojska).

We wszystkich tych przypadkach nie można traktować państwa w kategoriach ani 'comite d'affaires' burżuazji, ani 'świętego opiekuna' proletariatu. Była to biurokratyczna, często kryminalna organizacja wyzyskująca grupy produkcyjne, tworząca warstwy pasożytnicze (partie i poplecznicy) i powiększająca ich bogactwo.

Etatyzm jest historycznym okresem szerokiej i głębokiej dominacji jednej jednostki - zwanej państwem - nad innymi społecznymi i ekonomicznymi organizacjami.

 


30. Etatyzm : podstawy (działania wojenne-opieka socjalna) (^)

Etatyzm, jaki wyłonił się po drugiej wojnie światowej opiera się na dwóch głównych filarach. Są to: wojna i opieka socjalna.

- Wojna (militaryzm i autorytaryzm): wojsko i policja.

Państwo w czasie pokoju i państwo w stanie wojny to są dwie strony tej samej monety. Bez nieustającego przygotowania do wojny i prowadzenia wojny w regularnych odstępach czasu, istnienia państwa nie można usprawiedliwić, jako że zadania kontrolująco-regulujące mogłby być wykonywane odpowiednio przez inne, mniejsze czy większe organizacje. Gdy na dużą skalę nie ma wojny, wrogowie są wymyślani, a niepokoje sztucznie podsycane. Zimna wojna była na przykład mądrym wymysłem etatyzmu z obu stron. To nie przekreśla faktu, że agresywna postawa i imperialistyczne zachowania były powszechnymi praktykami w okresie wolnym od wojny i były rezultatem etatyzmu, a nie produktem komunizmu czy kapitalizmu tj. systemów, które faktycznie nie istnieją, jednak funkcjonują jako emocjonalnie nasycone etykiety. Z pozycji etatyzmu możliwe staje się, w sposób satysfakcjonujący, wytłumaczenie istnienia rywalizacji francusko-amerykańskiej i konfliktu chińsko-sowieckiego.

Propaganda o komunistycznym i kapitalistycznym zagrożeniu stwarzała stan niepewności i strachu i pozwalała na to, aby etatyzm umacniał się, promując ogromne programy militarne oraz produkcję różnych rodzajów broni, jakie tylko zostały wymyślone na ziemi.

Istniały dwie główne przyczyny powiększania stanu liczebnego wojska i uzbrojenia:

- wymuszenie posłuszeństwa w kraju i za granicą,

- zabezpieczenie zatrudnienia dla szerokich warstw społecznych. Prowadzi to do drugiego filaru etatyzmu: opieki socjalnej.

- Opieka socjalna (paternalizm i pasożytnictwo): biurokraci i warstwy nieproduktywne.

Wzrost produkcji przez wprowadzenie bardziej efektywnych środków i sposobów produkcji prowadził do zwiększenia wydajności. Z czasem państwo stawało się na ogromną skalę kontrolerem i dystrybutorem tej masowej produkcji. I tutaj przejawiał swoją przebiegość etatyzm. Państwo wprowadzając pojęcie opieki socjalnej wylansowało poprawioną i zmodyfikowaną wersję starego hasła związanego z rzymskim plebsem 'panem et circenses'*. Cel był ten sam: manipulowanie masami, aby zdobyć ich względy. Państwo opiekuńcze sprzyja masowej produkcji towarów. Ciągle rosnąca konsumpcja dóbr, po pewnym czasie, przytępia zmysły i niszczy krytyczne myślenie. Proletariat został zastąpiony przez 'konsumariat', tłum konsumentów, ludzi gotowych przyjąć każde dziwactwo, kaprys i szaleństwo, których jedynym celem w życiu jest zaspokojenie wszystkich potrzeb i w każdym czasie, i w każdym miejscu. Początkowe uczucie litości i współczucia, będące podstawowym warunkiem opieki socjalnej doprowadza do przekupstwa przez konsumpcję.

Pasożytnictwo opieki socjalnej i podwyższenie poziomu konsumpcji stawały się barierą dla stopniowego skracania czasu pracy. Dzieje się tak dlatego, że masa niepotrzebnych i zbytecznych rzeczy musi być wytwarzana przez zmniejszającą się liczbę robotników. Nie ma tu miejsca na pożyteczną i owocną aktywność każdego człowieka.

Dwie od siebie zależne a jednocześnie antagonistyczne grupy (przedsiębiorcy i robotnicy) reprezentujące dynamiczny kapitalizm, zostały zastąpione w okresie etatyzmu przez dwie wzajemnie podtrzymujące się i popierające grupy: dystrybutorów i odbiorców zasiłków socjalnych. Wzrost liczby grupy drugiej (odbiorców), wymaga wzrostu grupy pierwszej (dystrybutorów). W ten sposób szczęście ich trwa tak długo, jak długo trwa ta sytuacja. Opieka socjalna stała się naprawdę najgorszą rzeczą w okresie późnego etatyzmu.

W imię opieki i współczucia prowadzi się obłędną, niszczycielską działalność i demoralizuje się ludzi od kołyski do grobu lub inaczej mówiąc od pierwotnej niewinności do moralnej śmierci!

(*chleba i igrzysk)-

 


31. Etatyzm : system kulturalny (^)

Etatyzm nie został wymyślony przez małą grupę oszustów dla wykorzystania przyzwoitej i uczciwej większości. Wcale tak nie jest.

Etatyzm okazał się nieuchronnym rezultatem długiego procesu historycznego, burzliwej zmiany zapoczątkowanej przez uprzemysłowienie. W związku z tym pragnienie władzy i opanowanie niepokojów, tęsknota za ziemskimi dobrami i poszukiwanie bezpieczeństwa - wszystko to m.in. przyczyniło się do narodzenia Lewiatana

W XX w. zwykły człowiek, podobnie jak poddani za czasów rozpadu Imperium Rzymskiego, był zbyt wystraszony i zagubiony, aby pozostać samotnym i bezbronnym. W przeszłości Kościół sprawował w trudnych czasach ojcowską opiekę nad zagubioną duszą, aby mogła doczekać nowego okresu rozkwitu wolności (tzw. odrodzenia), w którym mogły działać jednostki (tzw. kupcy).

Kapitalizm w czasach nowożytnych z jednej strony bronił wolności i indywidualizmu, z drugiej strony zmienił istoty ludzkie w maszyny, co spychało ogromne masy ludzi w obszar całkowitej bezradności. Dlatego robotnicy w fabrykach czuli taką mocną potrzebę bycia razem w związkach zawodowych i partiach.

Również wielu kapitalistycznych przedsiębiorców odczuwało strach nie tylko przed robotniczymi rozruchami, lecz także przed rewolucyjnie stale zmieniającymi się środkami i sposobami produkcji. Te obawy jednoczyły ich, tworzyli lobby chroniące ich interesy, finansując frakcje i koalicje.

Wszystkie te kolektywne ciała oferowały protekcję, wsparcie, zyskiwały tożsamość pod kierownictwem silnych liderów.

Prawie nieuchronnie partie te przeksztacały się w organizację władzy (państwo) i pod przywództwem ambitnych liderów i były bardziej zainteresowane w zagrabianiu części władzy, niż w porzuceniu swojej despotycznej natury.

Długi marsz do zdobycia władzy został zakończony w XX w., kiedy nawet te organizacje, które przedtem występowały przeciwko państwu 'burżuazyjnemu' (np. partie socjalistyczne) stawały się same państwem.

To stało się możliwe dzięki zwykłym ludziom, którzy:

- wymieniali wolność na protekcję,

- oddawali odpowiedzialność wybranym przez siebie reprezentantom,

- zatracali swoją indywidualność i prywatność na rzecz życia w stadzie i przynależności do 'wyższej' jednostki organizacyjnej jak partia czy państwo.

Rola paternalistyczna i protekcjonistyczna państwa w XX w. była najwyraźniej widoczna w sferze gospodarczej. Było to możliwe dzięki silnej machinie produkcyjnej poprzednio utworzonej przez kapitalizm.

(*Lewiatan przen. rzecz, istota monstrualnie ogromna).

 


32. Etatyzm : system ekonomiczny (^)

Gospodarka etatyzmu oparta jest na trzech fundamentach:

- Zatrudnienie. Powodem istnienia etatyzmu i jego przetrwania jest pełne zatrudnienie. Podczas gdy kapitalizm kładł nacisk na wydajną i dającą zysk pracę, etatyzm stawiał na zatrudnienie, nie licząc się z użytecznością i sensownością pracy. Zatrudnienie jest najważniejsze, nawet jeśli stosuje się zastępczo kopanie i zasypywanie dołów. Od tego czasu potrzeba tworzenia stanowisk pracy jest w centrum zainteresowania biurokracji działającej przez wielu pośredników i biur (prawnicy, księgowi, konsultanci, itp.). W XX w. rozwój etatyzmu nie mógł być zatrzymany, ponieważ coraz więcej ludzi żyło z państwa (biurokracja, policja i wojsko), dzięki państwu (prawnicy, księgowi) i dla państwa (poborcy podatków). Państwo karmiło ich i oni byli zależni od państwa. Bez państwa nie ma pracy, nie ma bezpieczeństwa, nie ma przyszłości.

Wiele tych stanowisk pracy i duża liczba ludzi zajmujących je nie były potrzebne pracującej rozwiniętej społeczności, lecz były konieczne dla państwowej kontroli (kij) i paternalizmu państwowego (marchewka).

- Konsumerizm. Powszechność zatrudnienia, dostępność do wyprodukowanych towarów umożliwia na nieporównywalnie wielką skalę orgię konsumpcji. Gdy kapitalizm był domeną produkcji, etatyzm jest domeną konsumpcji. Dla państwa konsumerizm jest upieczeniem dwóch pieczeni na jednym ogniu; z jednej strony powoduje on beznadziejnie obezwładniającą szczęliwość masy konsumentów; z drugiej strony przez pośrednie opodatkowanie przysparza dochody, aby przeznaczyć (np. na opiekę socjalną) i rozszerzać w ten sposób krąg konsumentów.

- Podatki i długi. Aby płacić na gigantyczną konsumpcję warstwom pasożytniczym (władzy), pasożytniczym urzędnikom (biurokratom), pasożytniczym bezrobotnym (klientom państwa opiekuńczego) potrzeba ogromnych dochodów. W końcu państwo ucieka się do:

- drukowania pieniędzy: to powoduje inflację i nie jest przypadkiem, że okresowi etatyzmu nieustannie towarzyszą kłopoty inflacyjne,

- pożyczania pieniędzy: to daje w rezultacie narastanie ogromnych długów (krajowych i zagranicznych), co jest najbardziej widoczną pozostałością po etatyzmie w dziedzinie gospodarki obciążającą przyszłe pokolenia,

- wyłudzania pieniędzy: dokonywane przez wysokie opodatkowanie, które przeszkadza, jeśli nie zniechęca do inwestowania co hamuje społeczno-ekonomiczny rozwój. Mistrzostwo rzemieślnika (zdolność do produkcji pożytecznych i trwałych dóbr) zostało zastąpione przez mistrzostwo poborcy podatkowego (zdolność do opodatkowania nieużytecznych i nietrwałych dóbr).

W okresie działania etatyzmu dwa aspekty stają się ważne:

- wycenianie każdej transakcji: państwo dla celów opodatkowania zainteresowane jest wyceną wszystkiego; cena jest wszystkim, a wartość niczym,

- kontrola każdej transakcji: państwo przywiązuje ogromną wagę do kontroli każdej transakcji (np. wynajmowanie pracowników, sprzedaż towarów) do tego stopnia, że każdy wzajemny stosunek ekonomiczny, który jest niekontrolowany przez państwo staje się przestępstwem kryminalnym i zostaje określany jako 'czarny' (praca na czarno, czarny rynek).

Rzeczywiście, gospodarka etatyzmu całkowicie opiera się na ocenianiu i kontrolowaniu wszystkiego, aby drenować kieszenie producentów i wspierać warstwy pasożytnicze będące pod opieką państwa.

 


33. Etatyzm : system polityczny (^)

Polityczny system etatyzmu bazuje na różnych zorganizowanych grupach (partie, lobby, komitety wyborcze, grupy mafijne, itp.), których celem jest zdobycie władzy lub popieranie osób o podobnych poglądach na wysokie stanowiska we władzach.

Cel kapitalistyczny, którym jest zysk z produkcji, został zastąpiony w okresie etatyzmu dążeniem do władzy i prestiżu przez sprawowanie patronatu.

Tam, gdzie istnieje powszechne prawo wyborcze każdy może być wybrany lub każdemu można pomóc w zdobyciu najwyższego stanowiska. To jest mocny argument demokratycznego etatyzmu.

W demokratycznym i jednocześnie autokratycznym etatyzmie, jak w każdym systemie przedstawicielskiej/uzurpowanej władzy, podstawowym celem w momencie jej zdobycia, staje się jej utrzymanie. Aby jak najdłużej zachować władzę stosuje się wobec mas, w zależności od potrzeb, odpowiednią mieszankę życzliwości i brutalności, dobroczynności i okrucieństwa, delikatności i terroru.

Dla utrzymania władzy każdy sposób jest do przyjęcia. Dwa podstawowe sposoby to:

- fałszowanie rzeczywistości/okłamywanie

Główna (nieuchronna) polityczna mistyfikacja to głoszenie, że interesy partii są tożsame z interesami ogółu. Wiąże się to z dyskredytowaniem politycznych przeciwników (jeśli nie zostali fizycznie zlikwidowani lub praktycznie wyciszeni) wszelkimi sposobami, np. przez posługiwanie się pozornie słusznymi argumentami i spreparowanymi kłamstwami. Wiarygodne insynuacje zastępują prawdziwe fakty. Nie ma mowy o wzajemnym zaufaniu i współpracy.

- przekupstwo/oczarowywanie ludzi

Wprowadzanie w błąd, iż interesy partyjne identyfikują się z ogólnymi interesami osiąga się przede wszystkim przekupstwem szerokich grup elektoratu przez przydzielanie publicznych pieniędzy zabranych przymusowo przez państwo w formie podatków. Tworzenie klimatu przyzwolenia realizowane jest przez:

- wynajmowanie ogromnej armii urzędników i utrzymywania szerokiej rzeszy ludzi zależnych od państwa. Nowoczesny etatyzm zniszczy 'ancien regime', który ograniczał przydział państwowych stanowisk. To było wyłamywanie szeroko otwartych drzwi i stworzyło ogromną liczbę biurokratów rekrutujących się z różnych grup społecznych.

- utrzymywanie szerokiej rzeszy ludzi (klientów opieki socjalnej), którzy coraz bardziej stają się uzależnieni od 'Wielkiego Brata' - państwa. To trwonienie publicznych pieniędzy pozwala także etatyzmowi na pewne osiągnięcia. Powstają produkcyjne sektory, które mają zapewniony sztucznie utworzony rynek zbytu dla swoich wyrobów (klienci opieki socjalnej jako spragnieni konsumenci).

Polityka i ekonomia w okresie etatyzmu idą ręka w rękę i razem fałszywie rozgrywają moralną kartę, używają takich słów jak: współczucie, zatrudnienie i redystrybucja; przybierając maskę życzliwego, oszczędnego ojca-państwa.

 


34. Etatyzm : aspekty pozytywne (^)

Fakt ten, że etatyzm w niektórych sytuacjach i niektórych postaciach trwał od wielu lat oznacza, że stał się historyczną koniecznością odpowiadającą potrzebom ludzi.

Trzeba także uznać, że we wczesnych fazach, kiedy nie było jeszcze monopolistycznej władzy, państwo (parlament) wprowadzało bardzo postępowe i godne uwagi prawa (np. limit godzin pracy, ochrona nieletnich, itp.).

Poza tym, nie wszystkie pieniądze wydawane przez państwo służyły zabiegom pasożytniczym, czasami chodziło o poprawę środowiska naturalnego (np. w gminie Tennessee Valley) lub stworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju ekonomicznego (np. przypadek Singapuru).

Zdarzają się liczne przypadki, że państwo, a właściwie inteligentne jednostki w państwie są przekonane, że podejmują kroki, aby bronić godności uciskanych i podnoszą poziom życia zwykłego człowieka.

Nawet homogenizacja może być uznana za pozytywne działanie państwa, gdy rezultatem jej jest wprowadzenie wyższych standardów lub zniesienie okrutnych lokalnych zwyczajów.

W licznych przypadkach w/w zdarzenia miały miejsce lokalnie, dlatego nie powinno się lekceważyć roli akceleratora odgrywanego przez państwo.

Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że w tym samym czasie, kiedy państwo skupiało władzę w swych rękach i stawało się monopolistycznym pośrednikiem, negatywne aspekty pogębiały się wykładniczo. Obecnie te negatywne aspekty osiągnęły taki punkt, który daje racjonalne przesłanki do likwidacji państwa, o ile człowiek i wspólnoty mają rozwijać się dalej.

 


35. Etatyzm : aspekty negatywne (^)

Chociaż zwolennicy podawać mogą inne pozytywne aspekty etatyzmu, nie wyczerpując ich rejestru, to należałoby ten rejestr zestawić z listą przykładów kompletnego spustoszenia i licznych tragedii za które etatyzm był odpowiedzialny. Ta lista negatywnych aspektów jest nieporównywalna z żadnym innym zjawiskiem w historii, jeśli chodzi o przykłady deprawacji i horroru. Określenie tych zjawisk jako negatywne aspekty etatyzmu, to tylko blady eufemizm. Zostały one tutaj pogrupowane w trzy działy: uzależnienie, zniechęcenie, śmierć.

- Uzależnienie

Etatyzm uzależnił ludzi od bezosobowej władzy, kolektywnego sumienia wobec którego osobiste moralne sumienie nie liczyło się. Ograniczył wolność przenoszenia się z jednego miejsca na inne, chyba że państwo przemieszczanie regulowało (paszport, wiza, specjalne pozwolenie, etc.). Utworzył podklasę biernych marionetek, które wieszają się u klamki, czekają na pozwolenie na życie. Temu życiu ma nadać sens kupowanie niepotrzebnych przedmiotów. Jest to oczywiście bezowocna egzystencja bliska moralnej i intelektualnej śmierci.

Uzależnienie bardzo dobrze służy etatyzmowi, podczas gdy niszczy rozwój osobisty i społeczny ludzi. Rozwój i etatyzm są terminami sprzecznymi, dlatego że rozwój jest wewnętrznym procesem osiągania siły i stawania się niezależnym, podczas gdy etatyzm jest procesem odgórnej kontroli.

- Zniechęcenie

Etatyzm jest odpowiedzialny za wiele przejawów nienawiści znanych jako: rasizm, antysemityzm, szowinizm, nacjonalizm, etnocentryzm, w których jedna grupa staje się 'państwem', stwarza innym sytuację całkowitej beznadziejności i przygnębienia. Deportacje i destrukcja etnicznych wspólnot (Indianie w Ameryce, ludy Armenii, Żydzi, Kurdowie, Tybetańczycy, Tutsi, itd.) są jednym z najbardziej odrażających skutków panowania etatyzmu.

Poza tym pranie mózgów tzw. dysydentów, niszczenie indywidualności, każdego kto nie zgadza się z władzą lub nie jest posłuszny władzy państwowej. Czeka, KGB, SS, OVRA, Carabinieri, Prefektura, Komitet Działalności Antyamerykańskiej, policja, wojsko lub nawet drobny biurokrata, wszyscy mają władzę, którą wykorzystują w różny sposób i na różnych poziomach, aby uczynić codzienne życie wolnych jednostek i społeczności beznadziejnym i całkowicie nie do wytrzymania.

- Śmierć

Etatyzm mia obsesję na punkcie śmierciononych urządzeń, których szczytowym osiągnięciem była bomba atomowa. Panowanie etatyzmu powoduje, że doświadczamy systematycznej i materialnej destrukcji oraz fizycznej i duchowej śmierci. Popełniane przez państwa na niespotykaną dotychczas skalę nieludzkie czyny w XX w. można porównać, jeśli chodzi o brutalność, do tych popełnionych przez najbardziej obłąkanych, zdeprawowanych, zbrodniczych osobników.

Nawet hiszpańska inkwizycja w czasach Torquemada, najbardziej haniebny pokaz siły Kościoła katolickiego, którego rezultatem było zabicie 2000 ludzi w ciągu 20 lat, nie może być porównywana ze zbrodniczymi państwami XX w.: 6 mln Żydów eksterminowanych przez nazistowski etatyzm, ponad 10 mln zlikwidowanych przez stalinowski etatyzm, 30 mln zagłodzonych na śmierć przez maoistowski etatyzm, to tylko nieliczne przykłady potwierdzające z jaką pasją państwo dokonywało zagłady. Podczas historycznego okresu etatyzmu szacunkowo od 1870 (wojna francusko-pruska, zniszczenie Porta Pia ściany w Rzymie, zagarnięcie państwa kościelnego przez państwo włoskie) do 1989 r. (upadek muru berlińskiego i rozkład komunistycznego etatyzmu) liczba ofiar różnych nieszczęść spowodowanych przez państwo (wojny, deportacje, głód, itp.) przewyższa 100 mln ludzi, czyli średnio 1 mln jednostek poświęconych każdego roku dla Lewiatana, i przez Lewiatana.

W XX wieku horror etatyzmu jest widoczny dla każdego, kto chce poznać prawdę i pamiętać o niej: komory gazowe, obozy koncentracyjne, czystki etniczne, masowe morderstwa, ograniczanie wolności, niszczenie indywidualności, dzielenie społeczeństw, dzieci potępiające rodziców, przyjaciele oszukujący przyjaciół.

Pod panowaniem etatyzmu zbyt wielu ludzi żyło w stałym strachu i zagrożeniu śmiercią wynikającą z przemocy. Nadal tak się dzieje, ponieważ państwo czyni życie wolnych jednostek i wspólnot biednym, brutalnym i krótkim.

 


[Wprowadzenie]  [I]  [II]  [III]